Η έκφραση «Χριστός ανέστη!» (Ο Χριστός αναστήθηκε!) αποτελεί τον περισσότερο διαδεδομένο χαιρετισμό μεταξύ των Ορθόδοξων Χριστιανών που λέγεται από το Πάσχα, δηλαδή την εορτή της Ανάστασης του Χριστού, και για σαράντα ημέρες, δηλαδή μέχρι την απόδοση του Πάσχα, την Τετάρτη της παραμονής του εορτασμού της εορτής της Αναλήψεως. Η έκφραση αυτή που προέρχεται από ευαγγελική ρήση, αποτελεί και την αρχή του γνωστότερου αναστάσιμου τροπαρίου που λέγεται κατά την ίδια περίοδο:
Χριστός Ανέστη εκ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας και τοις εν τοις μνήμασιν, ζωήν χαρισάμενος
Ανάστασιν Χριστού θεασάμενοι, προσκυνήσομεν Άγιον, Κύριον, Ιησούν τον μόνον αναμάρτητον. Τον Σταυρόν Σου Χριστέ προσκυνούμεν και την Αγίαν σου Ανάστασην υμνούμεν και δοξάζωμεν Συ γαρ ει ο Θεός ημών, εκτός Σου άλλον ουκ οίδαμεν, το όνομά Σου ονομάζομεν. Δεύτε, πάντες οι πιστοί, προσκυνήσωμεν την του Χριστού Αγίαν Ανάστασην. Ιδού γαρ ήλθε δια του Σταυρού χαρά εν όλω τω κόσμω. Δια παντός ευλογούντες τον Κύριον, υμνούμεν την Ανάστασην Αυτού. Σταυρόν γαρ υπομείνας δι' ημάς, θανάτω, θάνατον ώλεσεν.
Αναστάς ο Ιησούς από του τάφου καθώς προείπεν, Έδωκεν ημίν την αιώνιον ζωήν και το μέγα έλεος.
Ως χαιρετισμός αποδίδεται πάντα με χαρακτήρα ενθουσιώδη και με έντονη την εκδήλωση της ψυχικής ανάτασης. Σε ανταπάντηση της έκφρασης αυτής ανταποδίδεται η έκφραση «Αληθώς ανέστη!» (Στ' αλήθεια αναστήθηκε!).
πηγή:
Ἀναστάσιμη Προσευχή
Προσευχή
1. Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσας καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωὴν χαρισάμενος.
2. Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι, προσκυνήσωμεν ἅγιον, Κύριον, Ἰησοῦν τὸν μόνον ἀναμάρτητον. Τὸν Σταυρόν σου Χριστὲ προσκυνοῦμεν καὶ τὴν ἁγίαν σου Ἀνάστασιν ὑμνοῦμεν καὶ δοξάζομεν· σὺ γὰρ εἶ Θεὸς ἡμῶν, ἐκτὸς σοῦ ἄλλον οὐκ οἴδαμεν, τὸ ὄνομά σου ὀνομάζομεν. Δεῦτε πάντες οἱ πιστοί, προσκυνήσωμεν τὴν τοῦ Χριστοῦ ἁγίαν ἀνάστασιν· ἰδοὺ γὰρ ἦλθε διὰ τοῦ Σταυροῦ χαρὰ ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ. Διὰ παντὸς εὐλογοῦντες τὸν Κύριον, ὑμνοῦμεν τὴν ἀνάστασιν αὐτοῦ· Σταυρὸν γὰρ ὑπομείνας δι᾿ ἡμᾶς, θανάτῳ θάνατον ὤλεσεν.
3. Ἀναστὰς ὁ Ἰησοῦς ἀπὸ τοῦ τάφου καθὼς προεῖπεν, ἔδωκεν ἡμῖν τὴν αἰώνιον ζωὴν καὶ μέγα ἔλεος.
Μετάφραση
1. Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ἀναστήθηκε ἀφοῦ κατέβηκε καὶ δίδαξε στοὺς νεκρούς, καταπατώντας μὲ τὸν θάνατό του τὸν φυσικὸν καὶ τὸν πνευματικὸν θάνατον καὶ σὲ ὅσους βρίσκονταν σὲ τάφους, εἴτε φυσικοὺς εἴτε πνευματικούς, χάρισε ἔτσι τὴν ἀληθινὴ ζωή.
2. Ἀφοῦ εἴδαμε τὴν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, ἂς προσκυνήσουμε τὸν ἅγιο καὶ Κύριο, τὸν Θεάνθρωπο Ἰησοῦ ποὺ εἶναι ὁ μόνος ἀναμάρτητος. Τὴν Σταυρική Σου θυσία Χριστὲ προσκυνοῦμε καὶ τὴν ἁγία σου Ἀνάσταση ὑμνοῦμε καὶ δοξάζουμε· διότι Ἐσὺ εἶσαι ὁ Θεός μας, καὶ Θεὸ ἄλλον ἐκτὸς ἀπὸ Ἐσένα δὲν ἀναγνωρίζουμε κανένα, καὶ μόνο τὸ ὄνομά Σου σημαίνει Θεὸς γιὰ ἑμᾶς. Ἐλᾶτε ὅλοι οἱ πιστοί, ἂς προσκυνήσουμε τὴν ἁγία ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ· ἀφοῦ ἡ ἀνάστασή Του ποὺ ἔγινε μετὰ τὴν Σταυρική Του Θυσία, ἔφερε μεγάλη χαρὰ ποὺ ἀπλώθηκε σὲ ὅλον τὸν κόσμο. Παντοτινὰ θὰ εὐλογοῦμε τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου, καὶ παντοτινὰ θὰ ὑμνοῦμε τὴν ἀνάστασή Του. Διότι, ἐπειδὴ ὑπέμεινε Πάθη καὶ Σταυρό ἀπὸ ἑμᾶς γιὰ ἑμᾶς, κατανίκησε κι ἔδιωξε τὸν θάνατο.
3. Μὲ τὴν ἀνάσταση Του ἀπὸ τὸν τάφον ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ὄπως εἶχε πεῖ πρὶν τὰ ἅγια πάθη Του, μᾶς χάρισε τὴν ἀληθινὴ αἰώνια ζωή καὶ τὸ μέγα ἔλεος τοῦ Θεοῦ στὶς ταπεινές μας ὑπάρξεις.
«Πάσχα, Κυρίου Πάσχα»
Ἀλλὰ τί εἶναι αὐτὸ τὸ Πάσχα;
Πάσχα σημαίνει πέρασμα, διάβαση. Τὸ Πάσχα τῶν Ἰουδαίων ἦταν τὸ πέρασμα, ἡ διάβαση τῆς Ἐρυθρᾶς Θαλάσσης. Καὶ κατ’ ἐπέκτασιν ἦταν ἡ πορεία, τὸ πέρασμα ἀπὸ τὴ γῆ τῆς Αἰγύπτου στὴ γῆ τῶν πατέρων, στὴ Χαναάν.
Τὸ Πάσχα τῶν χριστιανῶν εἶναι ἡ ἔνδοξη Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, ἡ νίκη κατὰ τοῦ θανάτου, ποὺ ὁ Κύριος τὴ χαρίζει σ’ ὅλους μας. Ἑπομένως γιὰ μᾶς Πάσχα εἶναι ἡ διάβαση ἀπὸ τὰ πρόσκαιρα στὰ αἰώνια, ἀπὸ τὰ ἐπίγεια στὰ οὐράνια, ἀπὸ τὸν κόσμο τῆς ματαιότητος στὴν ἄνω πατρίδα, στὸν Παράδεισο τοῦ Θεοῦ, στὸν οὐράνιο, ἅγιο καὶ πνευματικὸ Παράδεισο, ποὺ εἶναι πολὺ ἀνώτερος ἀπὸ ἐκεῖνον ποὺ χάσαμε, ἀπὸ τὸν παράδεισο τῆς Ἐδέμ.
Αὐτὸ εἶναι τὸ Πάσχα τὸ «μέγα», τὸ «ἅγιον», τὸ «μυστικόν».
«Μέγα»· διότι δὲν ὑπάρχει μεγαλύτερη πορεία ἀπὸ αὐτὴν ποὺ ὁδηγεῖ ἀπὸ τὴ γῆ στὸν οὐρανό.
«Ἅγιον»· διότι δὲν ὑπάρχει ἁγιότερη κίνηση ἀπὸ αὐτὴν ποὺ παίρνει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὸν μάταιο κόσμο καὶ τὸν ὁδηγεῖ στὸν κόσμο τοῦ Θεοῦ.
«Μυστικόν»· διότι δὲν γνωρίζουμε ἀκριβῶς ποιὸς εἶναι αὐτὸς ὁ κόσμος. Ὅσο καὶ ἂν ἀποκαλύπτεται ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μέσα στὴν Ἐκκλησία μας, στὴν πληρότητά του παραμένει ἀφανής, κρυμμένος, μυστικός, ἄγνωστος. Καὶ αὐτὸ εἶναι πολὺ καλύτερο ἀπὸ ὅ,τι ἂν τὸν γνωρίζαμε. Διότι τὸ γεγονὸς ὅτι ὑπερβαίνει πολὺ τὴν ἀντιληπτική μας δυνατότητα, φανερώνει τὸ ὑπερθαύμαστο μέγεθος, τὴν ἀνυπολόγιστη ἀξία, τὴν ἀνυπέρβλητη ὡραιότητα καὶ τὸν πλοῦτο του.
Εἴμαστε «ἐν πορείᾳ». Εἴμαστε ὁδίτες, ὄχι πολίτες αὐτοῦ τοῦ κόσμου. Πορευόμεθα στὴ χώρα τοῦ φωτός. Ὅλη ἡ ζωή μας εἶναι ἕνα Πάσχα, μιὰ διάβαση. Κάθε βῆμα ποὺ κάνουμε στὸν κόσμο αὐτὸ μας ὁδηγεῖ στὸν ἄλλον. Κάθε στιγμὴ ποὺ περνάει στὴ ζωή μας αὐτὴ μᾶς παραπέμπει στὴν αἰωνιότητα. Κάθε κίνησή μας ἐδῶ μᾶς κατευθύνει ἐκεῖ, στὸν κόσμο τοῦ Θεοῦ, ὅπου δὲν ὑπάρχει πόνος, λύπη καὶ στεναγμός, ἀλλὰ εἰρήνη, φῶς καὶ χαρὰ καὶ ζωὴ ἀτελεύτητος.
Τὸ Πάσχα, ἑπομένως, γιὰ τὸν χριστιανὸ δὲν διαρκεῖ μιὰ ἑβδομάδα, ὅπως στοὺς Ἰουδαίους, οὔτε σαράντα μέρες, ἀλλὰ «πᾶς ὁ χρόνος ἑορτῆς ἐστι καιρὸς τοῖς χριστιανοῖς διὰ τὴν ὑπερβολὴν τῶν δοθέντων ἀγαθῶν», ὅπως λέει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος.
Ἀλλὰ τὸ Πάσχα γιὰ μᾶς δὲν εἶναι μόνο μιὰ μεγάλη καὶ διαρκὴς ἑορτή. Οὔτε ἁπλῶς ἕνα συγκλονιστικὸ γεγονός. Εἶναι ἕνα πρόσωπο. Τὸ θεανθρώπινο πρόσωπο τοῦ Λυτρωτοῦ μας Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. «Πάσχα Χριστὸς ὁ Λυτρωτής». Πάσχα καὶ στοὺς Ἰουδαίους δὲν ὀνομαζόταν μόνον ἡ ἑορτή, ἀλλὰ καὶ ὁ πασχάλιος ἀμνὸς τὸν ὁποῖο θυσίαζαν.
Ὁ Χριστὸς διαρκῶς μᾶς συνοδεύει στὴν πορεία τῆς ζωῆς μας. Ἡ ζωντανὴ παρουσία Του στὸν ἀγώνα μας εἶναι ἡ πιὸ τρανὴ ἀπόδειξη τῆς Ἀναστάσεώς Του.
Κάθε μας κίνηση στὸν κόσμο αὐτὸ δὲν μᾶς πηγαίνει μόνο ἕνα βῆμα μπροστά. Μᾶς ἀνεβάζει συγχρόνως ἕνα σκαλοπάτι ψηλότερα. Καὶ αὐτὸ γιατὶ ὁ Χριστὸς εἶναι δίπλα μας καὶ μᾶς ἀνασταίνει. Μᾶς ἀνεβάζει. Κάθε στιγμὴ ποὺ περνᾶ, μποροῦμε νὰ εἴμαστε λιγότερο γήινοι. Νὰ γινόμαστε πιὸ οὐράνιοι. Καὶ αὐτὸ δὲν τὸ κατορθώνουμε μόνοι μας. Κάποιος ἄλλος τὸ κάνει γιὰ μᾶς. Αὐτὸ τὸ θαῦμα ἀποδεικνύει περισσότερο ἀπὸ ὁτιδήποτε ἄλλο τὴν Ἀνάστασή Του. Δὲν μπορεῖ ἕνας νεκρὸς νὰ ἀνασταίνει τοὺς ἄλλους. Δὲν μπορεῖ κάποιος ποὺ θάφτηκε στὴ γῆ καὶ μένει ἀκόμη ἐκεῖ, νὰ ὁδηγεῖ ἄλλους στὸν οὐρανό. Μόνο ὁ ἀναστημένος Χριστὸς ἀνασταίνει τὸν κόσμο. Μόνο στὸν αἰώνιο Νικητὴ τοῦ θανάτου μπορεῖ νὰ στηρίζεται ἡ νίκη κάθε ἀνθρώπου.
Δὲν ὑπάρχει πιὸ ὑπέροχη πραγματικότητα ἀπὸ τὸ νὰ βλέπεις τὴ ζωή σου νὰ περνᾶ καὶ ἐσὺ νὰ αἰσθάνεσαι πιὸ νέος. Ἡ ζωὴ νὰ προχωρεῖ, καὶ ἐσὺ νὰ μὴν ὁδηγεῖσαι στὸ θάνατο. Καὶ νὰ καταλαβαίνεις ὅτι αὐτὸ Κάποιος ἄλλος τὸ ἐργάζεται μέσα σου. Ποὺ εἶναι πάντα κοντά σου ἀναστημένος, ἀληθινός. Ὁ αἰώνιος Χριστός. Τὸ αἰώνιο Πάσχα τῶν πιστῶν.
Τὸ βράδυ τοῦ Μεγάλου Σαββάτου περνοῦμε ἀπὸ τὸν πόνο καὶ τὰ δάκρυα στὸ θρίαμβο καὶ στὴ χαρά. Ἀπὸ τὸν θάνατο στὴ ζωή. Ἀπὸ τὸ σκοτάδι στὸ φῶς. Ἀπὸ τὸν Σταυρὸ στὴν Ἀνάσταση. Αὐτὸ εἶναι τὸ Πάσχα!
Τὸ Πάσχα μποροῦμε νὰ τὸ ζοῦμε κάθε στιγμή. Ὅταν ὅλα γύρω μας εἶναι σκοτεινά, καὶ μεῖς ἀνάβουμε τὴ λαμπάδα τῆς Πίστεως. Ὅταν τὸ σκοτάδι ἀπειλεῖ τὴν ψυχή μας, καὶ μεῖς δὲν ἀφήνουμε τὴ φλόγα τῆς Χάριτος, ποὺ ἄναψε ὁ Θεὸς μέσα μας, νὰ σβήσει. Ὅταν ὁ σκοτεινὸς διάβολος ζητεῖ νὰ σκορπίσει τὸν θάνατο παντοῦ καὶ μέσα μας, καὶ μεῖς ζητοῦμε τὴ βοήθεια τοῦ Χριστοῦ γιὰ νὰ κερδίζει ἡ δική Του ζωὴ ἔδαφος στὴν ψυχή μας.
Πάσχα μυστικό, Πάσχα ἅγιο. Πάσχα διαρκὲς καὶ αἰώνιο. «Πάσχα, Κυρίου Πάσχα»!
πηγή
Ανάστασιν Χριστού θεασάμενοι…